دانش آموزان مقاطع مختلف آموزشی، با چالش های زیادی روبرو هستند و این باعث می شود کوچکترین عوامل نیز بر روی روند تحصیل و وضعیت آنها تاثیرگذار باشد؛ روش صحیح مطالعه برای دانش آموزان از عواملی است که می تواند موفقیت و یا عدم موفقیت آنها در مباحث درسی را مشخص کند، زیرا این عامل زیربنای یادگیری است و مسیرهای پیش روی دانش آموز را مشخص می کند.
انواع روش مطالعه صحیح برای دانش آموزان
هر فرد نسبت به دیگری دارای ویژگی های متمایزی است، بنابراین نمی توان یک راه یکسان را برای همه افراد مناسب دانست و آنها را به سمت آن هدایت کرد؛ بدون شک هر مقطع تحصیلی دارای شرایط مخصوص به خود است و دانش آموز باید بر اساس آن مسیر تحصیلی و شیوه مطالعه خود را انتخاب نماید. با این وجود در ادامه چند نوع از روش های مطالعاتی مرسوم و همه گیر بررسی شده اند.
روش مطالعاتی کتاب محور
اغلب در اکثریت مقاطع تحصیلی روند آموزشی بر مبنای کتاب پیش می رود، در نتیجه دانش آموز باید منبع اصلی خود را کتاب درسی در نظر بگیرد؛ لازم به ذکر است که در سنجش و امتحانات کلاسی یا ترمی نیز تنها محتوای درج شده در کتاب قابل طرح است و هیچ فرد یا نهادی اجازه طراحی سوال خارج از کتاب را ندارد.
روش مطالعاتی خودمحور
این روش بیشتر در سال های پایانی دبیرستان دیده می شود، زیرا مباحث تخصصی تر هستند و نیاز به صرف زمان بیشتری دارند؛ در مطالعه خودمحور، مدرس تنها سرنخ ها و نقشه راه کلی مبحث را ارائه می کند و مابقی پیگیری و روند آموزش بر عهده خود دانش آموز است.
چه عواملی بر روی یادگیری موثر هستند؟
اولین و مهمترین چیز توجه و علاقه خود دانش آموز است؛ در صورتی که در خصوصیات فردی دانش آموز میل و علاقه به تحصیل و یادگیری وجود نداشته باشد، وی هیچ لذتی از درس خواندن نخواهد برد و به طبع آن هیچ تلاشی نیز برای آن نخواهد کرد. اگر دانش آموز خود مایل به یادگیری باشد، با پیروی از نکات زیر می تواند درصد موفقیت خود را افزایش دهد.
- توجه و حضور فعال در کلاس
- پیگیری در انجام تکالیف
- مرور و تکرار به اندازه
- تندخوانی و بلندخوانی
- استفاده از روش ها و وسایل مختلف یادگیری
- مطالعه دسته جمعی و کمک گرفتن از دوستان
توجه و حضور فعال در کلاس
بخش اعظم یادگیری سر جلسه کلاس اتفاق می افتد، زیرا مدرس در آن واحد در حال تشریح مسائل درسی است و امکان پرسش و پاسخ نیز کاملا فراهم است؛ دانش آموز باید خود را در فرایند کلاس درگیر کند و با شرکت در فعالیت های کلاسی، اظهار نظر و طرح سوال، ذهن خود را با مطالب موجود مطابقت دهد.
پیگیری در انجام تکالیف
همه فعالان عرصه آموزشی به تاثیر بالای تکالیف بر روی کیفیت یادگیری تاکید دارند و آن را از ضروریات آموزشی می دانند؛ مباحث درسی در صورت عدم تکرار از یاد خواهند رفت، پس لازم است دانش آموز با انجام تکالیف آن هم به طور به موقع، به تثبیت ذهنی دروس کمک کند.
مرور و تکرار
از اصلی ترین مراحل آموزشی است؛ توصیه می شود دانش آموز برای مرور به کتاب و منابع اصلی خود مراجعه نکند، در عوض حین تدریس نسبت به یادداشت برداری اقدام نماید، در این صورت یادداشت ها در زمان مرور بیشترین کاربرد و مزیت را برای او به ارمغان می آورند. دانش آموز می تواند هنگام مطالعه و مرور از بلندخوانی نیز استفاده کند تا از این طریق علاوه بر حس بینایی، شنوایی نیز در یادگیری دخیل باشد و کار را برای مغز آسانتر کند.
کمک گرفتن از دیگران
گاها ممکن است دانش آموز خود نسبت به انجام تکالیفش سستی کند و یا از مطالعه سر باز زند؛ حضور دیگران و کمک های آنها می تواند به شکل های مختلفی برای دانش آموز سودبخش باشد، برای مثال او می تواند از نزدیکان خود بخواهد تا زمان انجام نشدن تکالیف یا به اتمام نرسیدن مباحث، مانع سستی او شوند و یا کارهای انجام شده را از چندگاهی پیگیری نمایند.
طبق بودجه بندی پیش بروید
تمامی پایه های درسی، مطالب علمی و کتب آموزشی دارای دسته بندی هایی هستند که بر اساس اصل پیش نیاز مشخص شده اند، پس لازم است دانش آموز آنها را به ترتیب پیش ببرد؛ در غیر این صورت ممکن است قبل از تسلط به یک مبحث، وارد حیطه دیگری شود و شانس یادگیری آن را نیز از دست بدهد.
در رابطه با دانش آموزان متقاضی شرکت در کنکور سراسری، اصل پیش نیاز مسئله جدی تری است، زیرا بسیاری از مطالب ترکیبی از بخش ها و حتی پایه های تحصیلی گوناگون هستند. بر این اساس اگر دانش آموز بر روی یک موضوع تسلط کافی نداشته باشد، حتی در صورت بلد بودن دیگر مطلب، شانس کمی در ارائه پاسخ صحیح سوالات دارد. در صورتی که فرد در کلاس های آموزشی شرکت داشته باشد، مطالب با رعایت اصل پیش نیاز به وی ارائه می شوند، اما در غیر این صورت لازم است تا با مشاورین و متخصصین این حوزه ارتباط برقرار نموده و مسائل خود را مطرح کند. مشاوره کنکور به اندازه تسلط به دروس مهم است و تعیین کنندگی زیادی در نتیجه نهایی دارد.
روش صحیح مطالعه برای دانش آموزان کنکوری
داستان کنکور با هر نوع آزمون دیگری متفاوت است، یکی از دلایل این امر حساسیت بالای آن است، چون ادامه روند درسی داوطلب، موقعیت های شغلی آینده، اجتماع افراد نزدیک و میزان درآمد وی را مشخص می کند؛ این حساسیت باعث می شود بسیاری از افراد علی رغم داشتن آمادگی مطلوب، نتوانند به نتایج خوبی دست پیدا کنند و مزد زحماتشان را دریافت کنند. اما این همه موضوع نیست، بلکه اصلی ترین وجه تمایز کنکور، تستی بودن آن است.
دانش آموزان در طول دوازده سال آموزش، به شکل تشریحی با مطالب آشنا می شوند اما در انتها می بایست برای سنجش خود در یک آزمون تستی شرکت کنند؛ این تغییر در روند سنجش عملکرد، نیازمند برنامه ریزی و تغییر استراتژی مناسبی در روند مطالعه است.
چگونه مطالعه کنیم؟
- در وهله اول لازم است بدانید که تمامی مطالب کتاب درسی ارزش خواندن و صرف زمان ندارند، پس کیفیت را فدای کمیت کنید و با تمرکز بر روی نقاط قوت خود، عملکردتان در آنها را درخشان کنید.
- حتی الامکان تست بزنید و خود را در شرایط رقابتی قرار دهید؛ مرور تست های مکرر باعث می شود دانش آموز با انواع تیپ تست ها آشنا شود و در نحوه برخورد و حل آنها تبحر پیدا کند. تست زنی شما باید حداقل شامل سه دسته بندی تست زنی آموزشی، تست زنی آزمونی و در نهایت تست زنی رفع اشکال باشد.
- از چند منبعی بودن پرهیز کنید و هر مطلبی را نخوانید؛ نقطه قوت دانش آموز کنکوری استمرار او در مطالعه یک منبع مشخص و متناسب با اوست.
بهترین منابع مطالعه دانش آموزان
افراد بسته به شرایط و مقطع تحصیلی به منابع گوناگونی نیازمند هستند، برای همین توصیه می شود با بخش مشاوره و پشتیبانی ارتباط برقرار نموده و از راهنمایی های آنها استفاده نمایید. در بانک کتاب سیب ترش تمامی منابع تحصیلی مورد نیاز دانش آموزان بر اساس دسته بندی های موضوعی، مقطعی و کاربردی وجود دارند تا همه بتوانند با تهیه آنها شرایط تحصیلی خود را بهبود بخشیده و آینده بهتری را برای خود رقم بزنند. بدین ترتیب عدالت آموزشی نیز برای عموم محصلان مدارس و دانشگاه ها برقرار خواهد شد.
